Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!

Το Ιστολόγιο "Κοινωνικοπολιτικοί Διαλογισμοί", σας εύχεται το ελπιδοφόρο μήνυμα του ερχομού του νέου χρόνου, να δώσει σε όλους μας , μία νότα αισιοδοξίας σε αυτή τη  δύσκολη και κρίσιμη στιγμή για την πατρίδα μας αλλά και για όλη την ανθρωπότητα.
Εύχομαι σε όλους τους φίλους και επισκέπτες του ιστότοπου, το 2013 να είναι ένα έτος ξεχωριστό, δημιουργικό, και  παραγωγικό με υγεία για όλο τον κόσμο, γεμάτο φώς, χαμόγελα χαράς, αγάπη και ευτυχία. Ας
αποχαιρετήσουμε τον γέρο χρόνο και μαζί με αυτόν ό,τι μας πλήγωσε, στεναχώρησε και μας χάλασε...
Γι'αυτό λοιπόν εμπρός με χαμόγελο..   :)

Share/Bookmark

Η οικονομική κρίση στέλνει στο απόσπασμα τη φιλανθρωπία



 Ερμού, Σάββατο πρωί, γύρω στις 9:00. Ο εμπορικότερος πεζόδρομος του ιστορικού κέντρου έχει φορέσει τα γιορτινά του. Χριστουγεννιάτικα στολίδια, πολύχρωμα φωτάκια, στολισμένα δέντρα και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς κοσμεί τις βιτρίνες των καταστημάτων. Σαν η πόλη να θέλει να ξορκίσει για λίγο το δαίμονα της οικονομικής κρίσης και να αφουγκραστεί το πνεύμα των εορτών. Πλήθος κόσμου πηγαινοέρχεται. Στα χείλη τους διακρίνει κανείς κάποια δειλά χαμόγελα, από αυτά που τέτοιες ημέρες ζωγραφίζονται ασυναίσθητα στα πρόσωπα όλων. Μια νεαρή μητέρα κρατώντας το μωρό της αγκαλιά στέκεται δίπλα από τη βιτρίνα ενός καταστήματος, παρακαλώντας τους περαστικούς να της δώσουν λίγα ευρώ. Αρκετοί σταματούν και αφήνουν ό,τι έχουν. Μπορεί μια οποιαδήποτε καθημερινή να προσπερνούσαν αδιάφορα, τέτοιες ημέρες όμως τα πράγματα αλλάζουν. Το εορταστικό κλίμα φέρνει στην επιφάνεια ένα συναίσθημα συμπόνιας, που πολλές φορές εκδηλώνεται μέσω φιλανθρωπικών πράξεων. Άλλωστε, παραδοσιακά κάθε χρόνο τις ημέρες των εορτών η φιλανθρωπία ανθεί. Δωρεές σε ρούχα και υποδήματα, τρόφιμα και ό,τι άλλο μπορεί να προσφέρει κανείς προσφέρονται απλόχερα σε εκκλησίες και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Μόνο που τα φετινά Χριστούγεννα η φιλανθρωπία δεν θα είναι η ίδια με αυτή περασμένων ετών, γνωρίζοντας με τη σειρά της κρίση, σε ένα ντόμινο ανέχειας και εξαθλίωσης που εκτυλίσσεται στη χώρα.

  •         Η οικονομική κρίση δεν αφήνει περιθώρια φιλανθρωπιών και χρηματικών δωρεών

Η οικονομική κρίση και οι δύσκολες στιγμές που βιώνουν τα νοικοκυριά δεν αφήνουν περιθώρια για «σπατάλες». Παλιά ρούχα και παπούτσια παραμένουν σφραγισμένα στις ντουλάπες των νοικοκυριών. Γάλατα, κονσέρβες και διαφόρων ειδών τρόφιμα, που σε άλλες εποχές περίσσευαν και προσφέρονταν σε απόρους, καταναλώνονται από τα ίδια τα νοικοκυριά. Οι φιλάνθρωποι προηγούμενων ετών εξαφανίστηκαν μέσα σε μερικούς μήνες όχι επειδή ξαφνικά απώλεσαν κάθε ίχνος συμπόνιας, αλλά επειδή πλέον αδυνατούν να προσφέρουν. Στην σύγχρονη Ελλάδα η προσφορά, έστω και του ελάχιστου, κατάντησε πολυτέλεια.
Ακόμη πιο τραγική είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά τις χρηματικές δωρεές ιδιωτών προς τα ιδρύματα. Απλούς ανθρώπους, δηλαδή, που από καθαρή προσφορά προς το συνάνθρωπο προσέφεραν τον οβολό τους. Σε πολλές περιπτώσεις, η μείωσή τους αγγίζει ακόμη και το 40%. Οι περικοπές μισθών και συντάξεων έστησαν στο απόσπασμα το φιλανθρωπικό τους έργο. Όπως οι ίδιοι δηλώνουν, θλίβονται· θέλουν να προσφέρουν, αλλά δεν μπορούν.
Η κυρία Μαρία Καλαβράζου είναι 45 χρονών. Τα τελευταία 20 χρόνια κάθε χρόνο προσέφερε ό,τι μπορούσε σε απόρους. Από είδη ένδυσης, υπόδησης και τρόφιμα, μέχρι χρήματα. Τις φετινές γιορτές τα πράγματα έχουν δυσκολέψει. Πολύ δύσκολα θα καταφέρει να δώσει τα μισά από όσα πρόσφερε. Στα λόγια της διακρίνει κανείς τον πόνο της αδυναμίας τού να προσφέρει. «Κάθε χρόνο έδινα ό,τι μπορούσα σε απόρους, ορφανά και σε όσους είχαν ανάγκη. Το θεωρούσα υποχρέωση και καθήκον μου να το κάνω. Φέτος, δυστυχώς, πολύ δύσκολα θα δώσω ό,τι έδινα. Για χρήματα δεν το συζητάμε· τουλάχιστον κάποια λιγοστά ρούχα και τρόφιμα», σημειώνει στα «Επίκαιρα».
Παρόμοια είναι η θέση και της κυρίας Ιωάννας Γιαννάκη. Εκπαιδευτικός στο επάγγελμα, με ιδιαίτερη αγάπη προς τα παιδιά, προσπαθούσε κάθε χρόνο να είναι συνεπής με το ραντεβού τής προσφοράς. «Έδινα κάθε χρόνο τρόφιμα, ρούχα, παιχνίδια αλλά και χρήματα, κυρίως σε ιδρύματα με ορφανά. Ήταν κάτι που έβγαινε από μέσα μου», λέει χαρακτηριστικά στα «Επίκαιρα». Κι όσο για φέτος, «πολύ δύσκολα θα καταφέρω να δώσω όσα και πέρσι. Μόνο κάποια τρόφιμα ή παλιά ρούχα. Για χρήματα ούτε λόγος».

  •          Πάνω από 35% πτώση στις φιλανθρωπίες

Τη μείωση των χορηγιών από ιδιώτες επιβεβαιώνουν στα «Επίκαιρα» και τα ίδια τα ιδρύματα αλλά και όσοι φορείς ασκούν σημαντικό κοινωνικό έργο. Όπως επισημαίνουν, η μείωση δεν παρατηρείται μόνο στις γιορτές, αλλά γενικότερα τους τελευταίους μήνες. Η έλλειψη χρημάτων στους πολίτες είναι δεδομένη και ο αντίκτυπός της φαίνεται καθημερινά. Τα λόγια του προέδρου του Κέντρου Υποδοχής Αστέγων του Δήμου Αθηναίων κ. Λευτέρη Σκιαδά είναι χαρακτηριστικά:
«Οι χορηγίες των ιδιωτών έχουν μειωθεί σε ποσοστό 35% έως και 38% τους τελευταίους μήνες. Ενώ μέχρι πρόσφατα τους είχαμε κοντά μας όλες τις ημέρες του χρόνου, πλέον τα πράγματα είναι διαφορετικά. Είναι προφανές ότι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα», σημειώνει στα «Επίκαιρα». Και να σκεφτεί κανείς ότι η μείωση αυτή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας έρχεται σε μια εποχή που περισσότερο από ποτέ τα ιδρύματα την είχαν ανάγκη. Τα κοινωνικά προβλήματα έχουν οξυνθεί ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Η λαίλαπα της φτώχειας απειλεί καθημερινά τα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής. Τον τελευταίο χρόνο μόνο στο Δήμο Αθηναίων η προσέλευση στα συσσίτια που προσφέρει ο δήμος αυξήθηκε γύρω στο 30%. Και το πλέον σοκαριστικό είναι ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για Έλληνες πολίτες: Ηλικιωμένοι και συνταξιούχοι των 400 και των 500 ευρώ, που η δύσκολη συγκυρία τούς οδηγεί στο να εξασφαλίσουν την τροφή τους από κοινωνικά προγράμματα. Η σύνταξή τους ίσα που φτάνει για να καλύψει την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη. Τα «περήφανα γηρατειά» της δεκαετίας του ’80 μετατράπηκαν σε «δυστυχισμένα» ελέω Μνημονίου...
Ανάλογη μείωση στις χορηγίες χρηματικών ποσών καταγράφεται και στα Παιδικά Χωριά SOS. Και όχι τόσο στον αριθμό των δωρητών, όσο στα ποσά που χορηγεί ο καθένας. Πρόκειται κυρίως για ιδιώτες που συνεισέφεραν μικροποσά της τάξης των 50 ή και των 100 ευρώ, την περίφημη μεσαία τάξη, δηλαδή, που δείχνει να συρρικνώνεται ολοένα και πιο πολύ μέρα με τη μέρα. «Υπάρχει μείωση κυρίως όχι στον αριθμό των δωρεών, αλλά και στο ποσό που κάθε δωρητής δίνει πλέον. Εμείς βασιζόμαστε πάρα πολύ στους μικρούς δωρητές, της τάξης, για παράδειγμα, των 50 ευρώ, τον απλό ιδιώτη, που από την καλή του την καρδιά δίνει κάποια χρήματα δωρεάν. Αυτές μπορεί σε αριθμό να μην έχουν πέσει, αλλά το ποσό που δίνει ο καθένας πια δεν είναι το ίδιο, έχει μειωθεί αρκετά», τονίζει στα «Επίκαιρα» ο γενικός διευθυντής των Παιδικών Χωριών SOS κ. Στέργιος Σιφνιός.
Την ίδια εικόνα συναντά κανείς και στις χορηγίες προς την Εκκλησία, το κοινωνικό έργο της οποίας είναι πλουσιότατο. Και σε αυτή την περίπτωση η μείωση αντικατοπτρίζεται κυρίως στις χρηματικές δωρεές και όχι τόσο στις υλικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο καθιερωμένος πλέον έρανος της αγάπης, που τα τελευταία χρόνια διεξάγεται ανελλιπώς. Όπως επισημαίνει στα «Επίκαιρα» ο υπεύθυνος του φιλανθρωπικού έργου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, πατήρ Βασίλειος Χαβάτζας, «υπάρχει γενικότερη μείω­ση και μια δυσκολία των ανθρώπων να αντεπεξέλθουν σε σχέση με παλαιό­τερες περιόδους». Την ίδια ώρα, οι κοινωνικές δραστηριότητες της Αρχιεπισκοπής Αθηνών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με τις καθημερινά προσφερόμενες μερίδες συσσιτίου να έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρσι. Οι 5.000 περίπου μερίδες που χορηγούσε πέρσι τέτοια εποχή η Αρχιεπισκοπή φέτος έχουν εκτοξευτεί στις 10.000 σε 70 διαφορετικά σημεία των Αθηνών. Πρόκειται για νούμερο εξωφρενικό. Εάν συνυπολογίσει κανείς και τα συσσίτια που χορηγεί ο Δήμος Αθηναίων, αντιλαμβάνεται ότι οι «Άθλιοι» στους δρόμους και στα σοκάκια των Αθηνών πολλαπλασιάζονται διαρκώς...

  •          Φορολογούν τις φιλανθρωπίες

Παράλληλα, η κυβέρνηση όχι μό­νο δεν ενισχύει το κοινωνικό έργο όλων αυτών των ιδρυμάτων και φο­ρέων· αντίθετα, το «σκοτώνει». Η ψήφιση του φορολογικού νομοσχεδίου 3842/2010 συνιστά μνημείο κοινωνικής αναλγησίας και αδιαφορίας για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, αφού κάθε μορφή δωρεάς προς τα διάφορα ιδρύματα φορολογείται με 20%! Η ίδια η Πολιτεία αφαιρεί από τα ιδρύματα αυτά πολύτιμους πόρους για την ανακούφιση των οικονομικά ασθενέστερων, σκύβοντας το κεφάλι στις εντολές του κ. Όλι Ρεν και των λοιπών «Εδουάρδων Λω». Η τόνωση των δημοσίων εσόδων έχει αναχθεί στο μέγιστο εθνικό στόχο, άσχετα με τις όποιες κοινωνικές απώλειες. «Δυστυχώς, το φορολογικό καθεστώς είναι φριχτό για εκείνους που θέλουν να προσφέρουν», επισημαίνει ο κ. Σκιαδάς και συμπληρώνει: «Πρέπει να φτιαχτεί ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς, διότι οι Έλληνες δείχνουν ότι θέλουν τη βοήθεια της αλληλεγγύης και το κράτος δεν τους βοηθά».
Από την άλλη, δεν είναι μόνο η φορολόγηση των δωρεών, αλλά και η κατάργηση της φοροαπαλλαγής για όσους προχωρούν σε δωρεές, κάτι το οποίο λειτουργεί αποτρεπτικά. Σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς θα έπρεπε να παρέχονται κίνητρα σε όσους θέλουν να προσφέρουν τον οβολό τους και όχι να αφαιρούνται. Τέτοιες κινήσεις μόνο αδιέξοδα δημιουργούν και τίποτα περισσότερο.
Ωστόσο, με τη φορολόγηση των φιλανθρω­πιών προκύπτει και ένα άλλο μεγάλο ζήτημα: Η κυβέρνηση στη φορολόγηση των φιλανθρωπιών και των δωρεών εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά. Κάποια πολιτιστικά ιδρύματα, όπως για παράδειγμα το Μέγαρο Μουσικής, εξαιρούνται προκλητικά. Και το ερώτημα είναι: Για ποιο λόγο επιλέγεται αυτή η πολιτική από την πλευρά της κυβέρνησης; Γιατί επιλέγει να στερήσει πόρους από ιδρύματα που επιτελούν συγκεκριμένο κοινωνικό έργο με επίκεντρο τον άνθρωπο; Το συμμάζεμα των εσόδων δεν σημαίνει ότι  θα πρέπει οι πολίτες να οδηγηθούν στην καταστροφή.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 23/12/2010


Εδώ ορμώμενοι από τα όσα διαβάσαμε, μας έρχεται στο μυαλό το εξής απόσπασμα του Μπρέχτ, από την όπερα της πεντάρας…
ΠΗΤΣΑΜ: Λαμβάνω την τιμή να συστηθώ: Ιερεμίας Ιωνάθαν Πήτσαμ, της Α. Ε. Πήτσαμ Κόμπανυ. Δουλειά της εταιρείας είναι να ξυπνά στους ανθρώπους τη λύπηση για τον άνθρωπο. Και το δηλώνω ξεκάθαρα… Η επιχείρηση πάει κατά διαόλου. Και σας το λέω εγώ, ο Ιερεμίας Πήτσαμ, που ελέγχω τα δύο τρίτα των ζητιάνων του Λονδίνου και κάτι ξέρω από ανθρώπινο οίκτο. Τι συγκινεί λοιπόν σήμερα τον άνθρωπο; Τίποτα. Γιατί και το πιο μαύρο χάλι, άντε και το συνηθίσει ο άλλος, δεν του λέει τίποτε. Κανένας δεν λυπάται κανέναν. Γίναμε αναίσθητοι και, μη σας κακοφανεί, γίναμε και γουρούνια. Βλέπεις στη γωνία έναν ωραίο γερό άνδρα με στρατιωτικό αμπέχονο και κομμένο το δεξί του χέρι, τρομάζεις, σαστίζεις, βγάζεις και του δίνεις τρία σελίνια. Τη δεύτερη φορά να σου πάλι ο κουλός στη γωνία του δρόμου, βγάζεις και του ακουμπάς δύο σελίνια. Άντε και βρεθεί ο κουλός μπροστά σου  για τρίτη φορά, σου τη δίνει και τον καρφώνεις στον μπασκίνα της γειτονιάς. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ταμπέλες (πιάνει από το ράφι μια ταμπέλα και τη δείχνει στο κοινό). ΕΣΥ ΕΧΕΙΣ, ΕΓΩ ΔΕΝ ΕΧΩ. Ωραία κουβέντα, ωραία ταμπέλα, τι να την κάνεις που ξέφτισε σε δύο βδομάδες. Άλλη ταμπέλα: ΑΓΑΠΑ ΜΕ, ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΕΣΥ. Καλό, ε; Δύσκολο να το πιάσεις, αλλά όμορφο. Δούλεψε πάνω από δύο μήνες, αλλά πάει κι αυτό, ξέφτισε… Τελειώνουνε κι οι όμορφες κουβέντες, τι νομίζεις; Ο κόσμος άλλαξε, θέλει καινούργια πράγματα.
Μπέρτολντ Μπρέχτ, «Η όπερα της πεντάρας».



Share/Bookmark

Ελλάδα δύο ταχυτήτων



Η κρίση μπορεί να παρουσιάζεται με τη μορφή φυσικού φαινομένου, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ένα εργαλείο για μια τεράστια και απότομη αναδιανομή πλούτου. Στον σύνθετο καπιταλιστικό κόσμο που ζούμε, τα οικονομικά μεγέθη έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και η πολυπλοκότητα των φαινομένων είναι τέτοια που η πλειονότης των παικτών σε όλα τα επίπεδα (πολίτες, επιχειρήσεις, κράτη) αδυνατεί ή δυσκολεύεται να κατανοήσει τη φύση της κρίσης, ενώ ελάχιστοι μπορούν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία.
Ορισμένοι βλέπουν ακόμη και την καταστροφή με σχετικούς όρους και υπολογίζουν ότι εάν η ζημιά που θα πάθουν είναι μικρότερη από του ανταγωνιστή τους, στο τέλος του κύκλου θα βρεθούν σε σχετικά ισχυρότερη θέση.
Κάποιες δυνάμεις στις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες, για παράδειγμα, βλέπουν μια ευκαιρία να ενισχυθεί η θέση της χώρας τους έναντι των άλλων. Άλλοι διαβλέπουν ευκαιρίες να αποκτήσουν πόρους (επιχειρήσεις, εκτάσεις και εξουσία) σε τιμές ευκαιρίας. Η Ευρώπη μεταβάλλεται και θεσμικά σε ένωση δύο ταχυτήτων και, βέβαια, μόνο οι ισχυροί έχουν εισιτήριο για την πρώτη θέση. Στη μάχη μεταξύ πιστωτών και οφειλετών την ισχύ έχουν οι πιστωτές.
Στην Ελλάδα η ζημιά από την κρίση δεν είναι πλέον μόνο οικονομική. Συντελείται μια βαθιά, δομική αλλαγή στα θεμέλια της κοινωνικής οργάνωσης. Υπό την πίεση της δημοσιονομικής προσαρμογής αρχίζουν και ξηλώνονται τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους και κατακτήσεις όπως η δωρεάν Παιδεία και η Υγεία, που βρίσκουν τις ρίζες τους στην ίδια την αστική δημοκρατία, η οποία ξεκίνησε με τη Γαλλική Επανάσταση.
Η Ελλάδα, για παράδειγμα, ποτέ δεν ήταν μια πλούσια χώρα, αλλά υπήρχε ένα -έστω ατελές και με πολλά προβλήματα- σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο που εξασφάλιζε ότι ακόμα και ένα φτωχό παιδί μπορούσε να αποκτήσει όποιο πτυχίο ήθελε, εφόσον επιτύγχανε στις εξετάσεις.
Το σύστημα στρεβλώθηκε τα τελευταία χρόνια με δαπανηρά φροντιστήρια και την παραπαιδεία, ενώ σήμερα η κατάσταση επιδεινώνεται. Τα φροντιστήρια γίνονται πλέον απλησίαστα για την πλειονότητα της μεσαίας τάξης.
Επιπλέον, πολλά παιδιά που επιτυγχάνουν στις εξετάσεις δεν επιλέγουν τη σχολή της αρεσκείας τους εάν αυτή είναι σε απόσταση από το σπίτι, ενώ όλο και περισσότεροι εγκαταλείπουν τις σπουδές για λόγους οικονομικούς.
Μπορεί, βέβαια, ένα πτυχίο να μην εξασφαλίζει εργασία, αλλά η ουσία είναι ότι η Παιδεία αποτελεί την πιο αποδοτική επένδυση για μια χώρα. Ο Έλληνας πάντα επένδυε στην εκπαίδευση των παιδιών του και η νέα γενιά της χώρας μας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν είχε τίποτα ζηλέψει από εκείνη των πολύ πλουσιότερων χωρών.
Η κατάσταση όμως θα αλλάξει εάν τα πράγματα συνεχίσουν στην κατεύθυνση που εξελίσσονται σήμερα. Μπορεί, πράγματι, η παραπαιδεία και οι γνωστές παθογένειες των ελληνικών πανεπιστημίων να αποτελούν στρεβλώσεις και παραφωνίες για μια ευρωπαϊκή χώρα και πολλά πρέπει να αλλάξουν. Η λύση που θα δοθεί στο πρόβλημα, όμως, δεν μπορεί να σημαίνει την καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς. Είναι ένα τίμημα που η Ελλάδα δεν αντέχει.
       Αντίστοιχα, στον χώρο της Υγείας, τα φάρμακα πλέον γίνονται απρόσιτα για μια ολοένα μεγαλύτερη μερίδα συμπολιτών μας, ενώ το επίπεδο περίθαλψης στα δημόσια νοσοκομεία διαρκώς υποβαθμίζεται.
Η κρίση οδηγεί στη δημιουργία μιας Ελλάδας δύο ταχυτήτων, καθώς σταδιακά όλο και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας χάνουν την πρόσβαση σε βασικά αγαθά.
Ενα ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της μεσαίας τάξης φτωχοποιείται και η κατάσταση αυτή, εάν δεν αναστραφεί, αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε έκρηξη.

του Γ. Χ. Παπαγεωργίου,
άρθρο στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», στις 19/08/2012


Share/Bookmark

Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

Το 2013 Έτος Κ. Π. Καβάφη

Το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Πολιτισμού ανακήρυξε το 2013 ως "Έτος Κ. Π. Καβάφη" 

 

«Ετος Κ. Π. Καβάφη» ανακηρύσσει το 2013 το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού με αφορμή την επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση του κορυφαίου ποιητή. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (1863 - 1933) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από έντονη συμβολιστική τάση και συνδυάζεται με λιτό λόγο αλλά διαχρονικά επίκαιρο. 
Η ειρωνική διάθεση, αυτό που αποκλήθηκε καβαφική ειρωνεία, συνδυάζεται με την τραγικότητα της πραγματικότητας και αποτέλεσε το σημείο αναφοράς για πολλούς μεταγενέστερους ποιητές. 
Το έργο του έγινε αντικείμενο μακρόχρονης μελέτης σε όλο τον κόσμο και ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, γιαπωνέζικα και σε πολλές άλλες γλώσσες. 
Τον κεντρικό σχεδιασμό του προγράμματος δράσεων θα έχουν η Γεν.Δ/νση Σύγχρονου Πολιτισμού, η Διεύθυνση Γραμμάτων και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ ) και θα συνεργασθούν με το Ίδρυμα Ωνάση (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών) το οποίο έχει στη δικαιοδοσία του το πλήρες αρχείο του ποιητή, τις ξένες πρεσβείες χωρών στην Ελλάδα, τις Έδρες Νεοελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού των Πανεπιστημίων εξωτερικού στα οποία διδάσκεται ο Καβάφης, την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και το Ελληνικό Ίδρυμα στην Αλεξάνδρεια, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, λογοτεχνικά σωματεία και άλλους φορείς.
(σημ.: ....και θα συμπλήρωνα εγώ, ένας από τους λίγους μεγάλους ποιητές που χρησιμοποίησε την Ιστορία της Ελλάδας ως φτερά για τα υψιπετή νοήματα του)


Πηγή: Λόγιος Ερμής & Θέματα Ελληνικής Ιστορίας


Share/Bookmark

Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2012

Ο Γιάννης ο Βλογημένος του Φώτη Κόντογλου




Ο άγιος Βασίλης, σαν περάσανε τα Χριστούγεννα, πήρε το ραβδί του και γύρισε σ’ όλα τα χωριά, να δει ποιος θα τον γιορτάσει με καθαρή καρδιά. Πέρασε από λογιών -λογιών πολιτείες κι από κεφαλοχώρια, μα σ’ όποια πόρτα κι αν χτύπησε δεν του ανοίξανε, επειδή τον πήρανε για διακονιάρη. Κι έφευγε πικραμένος, γιατί ο ίδιος δεν είχε ανάγκη από τους ανθρώπους, μα ένοιωθε το πόσο θα πονούσε η καρδιά κανενός φτωχού από την απονιά που του δείξανε κείνοι οι άνθρωποι.
Μια μέρα έφευγε από ένα τέτοιο άσπλαχνο χωριό, και πέρασε από το νεκροταφείο, και είδε τα κιβούρια πως ήτανε ρημαγμένα, οι ταφόπετρες σπασμένες κι αναποδογυρισμένες, και τα νιόσκαφτα μνήματα ήταν σκαλισμένα από τα τσακάλια. Σαν άγιος που ήταν άκουσε πως μιλούσανε οι πεθαμένοι και λέγανε: «Τον καιρό που είμαστε στον απάνω κόσμο, δουλέψαμε, βασανιστήκαμε, κι αφήσαμε πίσω μας παιδιά και εγγόνια να μας ανάβουνε κανένα κερί, να μας καίγουνε λίγο λιβάνι μα δεν βλέπουμε τίποτα, μήτε παπά στο κεφάλι μας να μας διάβασει παραστάσιμο, μήτε κόλλυβα, παρά σαν να μην αφήσαμε πίσω μας κανέναν». Κι ο άγιος Βασίλης πάλι στεναχωρήθηκε και είπε: «Τούτοι οι χωριάτες ούτε σε ζωντανό δε δίνουνε βοήθεια, ούτε σε πεθαμένο», και βγήκε από το νεκροταφείο, και περπατούσε ολομόναχος μέσα στα παγωμένα χιόνια.
Παραμονή της πρωτοχρονιάς έφταξε σε κάτι χωριά που ήταν τα πιο φτωχά ανάμεσα στα φτωχοχώρια, στα μέρη της Ελλάδας. Ο παγωμένος αγέρας βογκούσε ανάμεσα στα χαμόδεντρα και στα βράχια, ψυχή ζωντανή δεν φαινότανε, νύχτα πίσσα! Είδε μπροστά του μια ραχούλα, κι από κάτω της ήταν μια στρούγκα τρυπωμένη. Ο άγιος Βασίλης μπήκε στη στάνη και χτύπησε με το ραβδί του την πόρτα της καλύβας και φώναξε «Ελεήστε με, τον φτωχό, για την ψυχή των αποθαμένων σας κι ο Χριστός μας διακόνεψε σε τούτον τον κόσμο!». Τα σκυλιά ξυπνήσανε και χυθήκανε απάνω του, μα σαν πήγανε κοντά του και τον μυριστήκανε, πιάσανε και κουνούσανε τις ουρές τους, και πλαγιάζανε στα ποδάρια του και γρούζανε παρακελίστικα και χαρούμενα.
Απάνω σ’ αυτά, άνοιξε η πόρτα και βρήκε ένας τσοπάνης, ως εικοσιπέντε χρονών παλικάρι, με μαύρα στριφτά γενιά, ο Γιάννης ο Μπαρμπάκος, άνθρωπος αθώος κι απελέκητος, προβατάνθρωπος, και πριν να καλοϊδεί ποιος χτύπησε, είπε: «Έλα, έλα μέσα. Καλή μέρα, καλή χρονιά!». Μέσα στο καλύβι έφεγγε ένα λυχνάρι, κρεμασμένο από πάνω από μια κούνια, που ήταν δεμένη σε δυο παλούκια. Δίπλα στο τζάκι ήταν τα στρωσίδια τους και κοιμότανε η γυναίκα του Γιάννη. Αυτός, σαν εμπήκε μέσα ο άγιος Βασίλης, και είδε πως ήταν γέρος σεβάσμιος, πήρε το χέρι του και τ΄ ανεσπάσθηκε και είπε: «Να’ χω την ευχή σου γέροντα», και το έλεγε σαν να τον γνώριζε κι από πρωτύτερα, σα να’ τανε πατέρας του. Και κείνος του είπε: «Βλογημένος να’ σαι, εσύ κι όλο το σπιτικό σου, και τα πρόβατα σου η ειρήνη του Θεού να’ ναι απάνω σας!» Σηκώθηκε και η γυναίκα και πήγε και προσκύνησε και εκείνη τον γέροντα και φίλησε το χέρι του και τη βλόγησε.
Κι ο άγιος Βασίλης ήτανε σαν καλόγερος ζητιάνος, με μια σκούφια παλιά στο κεφάλι του, και τα ράσα του ήτανε τριμμένα και μπαλωμένα και τα τσαρούχια του τρύπια, και είχε και ένα παλιοτάγαρο αδειανό. Ο Γιάννης ο Βλογημένος έβαλε ξύλα στο τζάκι. Και παρευθύς, φεγγοβόλησε το καλύβι και φάνηκε σαν παλάτι. Και φανήκανε τα δοκάρια, σα να’ τανε μαλαμοκαπνισμένα, και οι πήτιες που ήτανε κρεμασμένες φανήκανε σαν καντήλια, και οι καρδάρες και τα τυροβόλια και τ’ άλλα σύνεργα που τυροκομούσε ο Γιάννης, γινήκανε σαν ασημένια, και σαν πλουμισμένα με διαμαντόπετρες φανήκανε, και τ’ άλλα, τα φτωχά τα πράγματα που’ χε μέσα στο καλύβι του ο Γιάννης ο Βλογημένος. Και τα ξύλα που καιγόντανε στο τζάκι τρίζανε και λαλούσανε σαν τα πουλιά που λαλούνε στον παράδεισο, και βγάζανε κάποια ευωδία πάντερπνη. Τον άγιο Βασίλη τον βάλανε και έκατσε κοντά στη φωτιά και η γυναίκα του’ θεσε μαξιλάρια ν’ ακουμπήσει. Κι ο γέροντας ξεπέρασε το ταγάρι του από το λαιμό και το’ βαλε κοντά του, και έβγαλε και το παλιόρασο του κι απόμεινε με το ζωστικό του. Κι ο Γιάννης ο Βλογημένος πήγε κι άρμεξε τα πρόβατα μαζί με τον παραγιό του, και έβαλε μέσα στην κονιφίδα τα νιογέννητα τ’ αρνιά, κι υστέρα χώρισε τις ετοιμόγεννες προβατίνες και τις κράτησε στο μαντρί, κι ο παραγιός τα’ βγαλε τ’ αλλά στη βοσκή. Λιγοστά ήτανε τα ζωντανά του, φτωχός ήτανε ο Γιάννης, μα ήτανε Βλογημένος. Κ’ είχε μια χαρά μεγάλη, σε κάθε ώρα, μέρα και νύχτα, γιατί ήτανε καλός άνθρωπος και είχε και καλή γυναίκα, κι όποιος λάχαινε να περάσει από την καλύβα τους, σαν να’ τανε αδελφός τους, τον περιποιόντανε.
Για τούτο κι ο άγιος Βασίλης κόνεψε στο σπίτι τους, και κάθισε μέσα, σα να’ τανε δικό του σπίτι, και βλογηθήκανε τα θεμέλια του.
Κείνη τη νύχτα τον περιμένανε όλες οι πολιτείες και τα χωριά της Οικουμένης, οι αρχόντοι, οι δεσποτάδες και οι επίσημοι άνθρωποι μα εκείνος δεν πήγε σε κανέναν, παρά πήγε και κόνεψε στο καλύβι του Γιάννη του Βλογημένου. Το λοιπόν, σαν σκαρίσανε τα πρόβατα, μπήκε μέσα ο Γιάννης και λέγει στον άγιο: «Γέροντα, έχω χαρά μεγάλη. Θέλω να μας διαβάσεις τα γράμματα τ’ Αη-Βασίλη. Εγώ είμαι άνθρωπος αγράμματος, μα αγαπώ τα γράμματα της θρησκείας μας. Έχω και μια φυλλάδα από έναν γούμενο αγιονορίτη, κι όποτε τύχει να περάσει κανένας γραμματιζούμενος, τον βάζω και μου διαβάζει από μέσα την φυλλάδα, γιατί δεν έχουμε κοντά μας εκκλησία».
Έπιασε και θαμπόφεγγε κατά το μέρος της ανατολής. Ο άγιος Βασίλης σηκώθηκε και στάλθηκε κατά την ανατολών και έκανε το σταυρό του, υστέρα έσκυψε και πηρέ μια φυλλάδα από το ταγάρι του, και είπε: «Ευλογητός ο Θεός ημών πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων». Κι ο Γιάννης ο Βλογημένος πήγε και στάλθηκε από πίσω του, κ’ η γυναικά βύζαξε το μωρό και πήγε και κείνη και στάλθηκε κοντά του, με σταυρωμένα χεριά. Κι ο άγιος Βασίλης είπε το «Θεός Κύριος» και τ’ απολυτίκιο της Περιτομής «Μορφήν αναλλοιώτως ανθρωπίνην προσέλαβες», δίχως να πει και το δικό του το απολυτίκιο που λέγει: «Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος σου». Η φωνή του ήτανε γλυκεία και ταπεινή, κι ο Γιάννης και η γυναίκα του νοιώθανε μεγάλη κατάνυξη, κι ας μην καταλαβαίνανε τα γράμματα. Και είπε ο άγιος Βασίλης όλον τον Όρθρο και τον Κανόνα της Εορτής: «Δεύτε λαοί άσωμεν άσμα Χριστώ τω Θεώ» χωρίς να πει το δικό του τον Κανόνα, που λέγει: «Σου την φωνήν έδει παρείναι , Βασίλειε». Και ύστερα είπε όλη τη λειτουργία και έκανε απόλυση και τους βλόγησε. Και σαν καθήσανε στο τραπέζι και φάγανε και αποφάγανε, έφερε η γυναίκα τη βασιλόπιτα και την έβαλε απάνω στο σοφρά.
Κι ο άγιος Βασίλης πήρε το μαχαίρι και σταύρωσε τη βασιλόπιτα, και είπε:
- «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος».
Και έκοψε το πρώτο κομμάτι και είπε: «Του Χριστού».
Και ύστερα είπε: «Της Παναγίας».
Και ύστερα είπε: «του νοικοκύρη Γιάννη του Βλογημένου».
Του λέγει ο Γιάννης:
- «Γέροντα, ξέχασες τον αη-Βασίλη!».
Του λέγει ο άγιος:
«Ναι καλά!» και ύστερα λέγει:
- «Του δούλου του Θεού Βασιλείου».
Και ύστερα λέγει πάλι:
- «Του νοικοκύρη, της νοικοκυράς, του παιδιού, του παραγιού, των ζωντανών, των φτωχών».
Τότε λέγει στον άγιο ο Γιάννης ο Βλογημένος:
- «Γέροντα, γιατί δεν έκοψες για την αγιοσύνη σου;»
Του λέγει ο άγιος:
- «Έκοψα, Βλογημένε!».
Μα ο Γιάννης δεν κατάλαβε τίποτα ο μακάριος.
Και υστέρα, σηκώθηκε όρθιος ο άγιος Βασίλειος και είπε την ευχή του:
- «Κύριε ο Θεός μου, οίδα ότι ουκ ειμί άξιος, ουδέ ικανός, ίνα υπό την στέγην εισέλθης του οίκου της ψυχής μου».
Και είπε ο Γιάννης ο Βλογημένος:
- «Πες μου, γέροντα, που ξέρεις τα γράμματα, σε ποια παλάτια άραγες πήγε σαν απόψε ο άγιος Βασίλης; Οι αρχόντοι και οι βασιλιάδες τι αμαρτίες να ΄χουνε; Εμείς οι φτωχοί είμαστε αμαρτωλοί, επειδής η φτώχεια μας κάνει να κολαζόμαστε». Κι ο άγιος Βασίλης δάκρυσε και είπε πάλι την ευχή, αλλιώτικα: - «Κύριε, ο Θεός μου, οίδα ότι ο δούλος σου Ιωάννης ο απλούς εστίν άξιος και ικανός ίνα υπό την στέγην του εισελθής. Ότι νήπιος υπάρχει και τα μυστήριά Σου τοις νηπιοίς αποκαλύπτεται».
Και πάλι δεν κατάλαβε τίποτα ο Γιάννης ο μακάριος, ο Γιάννης ο Βλογημένος.


Φώτης Κόντογλου
(Από τη συλλογή «Διηγήματα των Χριστουγέννων», με ιστορίες των Καρκαβίτσα, Μωραϊτίδη, Παπαδιαμάντη και Κόντογλου)


Share/Bookmark

Πολεμώντας την ανεργία



Η ανεργία δεν είναι πλέον το νεοπλασματικό χαρακτηριστικό των μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ισπανία 26,2%, Ελλάδα 25,4%, Ιταλία 11%), δεδομένου ότι η περιστολή για τρία διαδοχικά τρίμηνα της οικονομίας της ευρωζώνης οδηγεί στην αύξηση της ανεργίας και στα δεκαεπτά κράτη-μέλη, στα επίπεδα του 11,7% (18,7 εκατ. άνεργοι, Οκτώβριος 2012, Eurostat).
Η ευρωπαϊκή παραγωγή υποχώρησε κατά 4% το τελευταίο έτος στη ζώνη του ευρώ και η ανάκαμψη εμφανίζεται αργή και αναιμική, με αποτέλεσμα η ΕΕ να είναι η μόνη οικονομική οντότητα η οποία, στο τέλος του 2012, δεν θα έχει αυξήσει το επίπεδο της παραγωγής της από το 2007. Με άλλα λόγια, η οικονομική κρίση στην Ευρώπη δεν είναι μόνο εισαγόμενη απειλή της απορρύθμισης και της κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών αγορών στις ΗΠΑ.
Εχει ρίζες και στις συσσωρευμένες διαρθρωτικές ανισορροπίες της παραγωγικής διάρθρωσης και της οικονομικής πολιτικής των κρατών-μελών, καθώς και στα σοβαρά ελλείμματα της θεσμικής λειτουργίας των ευρωπαϊκών οργάνων και του τρόπου λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων.
Από την άποψη αυτή, η τεχνολογική και παραγωγική αποδόμηση της παραγωγής στα κράτη-μέλη, σε συνδυασμό με το ανατιμημένο νόμισμα, αποδυνάμωσε την ενοποιημένη λειτουργική και εξαγωγική δυναμική της Ευρώπης. Η εξέλιξη αυτή αποδεικνύεται από το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, που από 8% του ΑΕΠ έχει μειωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα του 6%. Ακόμα και στη Γερμανία, οι εξαγωγές της οποίας αποτελούν την κινητήριο δύναμη της οικονομικής δραστηριότητας, το εμπορικό πλεόνασμα από 8,2% του ΑΕΠ το 2007 έχει υποχωρήσει στο 7% φέτος.
 Η γενίκευση της ύφεσης στην ΕΕ συρρικνώνει, μεταξύ των άλλων, τις καταναλωτικές δαπάνες στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα η μείωση της ζήτησης μέσω των περικοπών των εισοδημάτων και της αύξησης της άμεσης και έμμεσης φορολογίας να επηρεάζει αρνητικά την παραγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων και την απασχόληση. Αυτές οι καθοριστικές εξελίξεις για την αύξηση της ανεργίας σηματοδοτούν τη μετεξέλιξη του κραχ της ανεργίας σε κοινωνικό κραχ κατά το επόμενο έτος (2013). Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνεργοι στην ΕΕ των 27 έφθασαν τα 27 εκατ. άτομα, αυξήθηκαν δηλαδή σημαντικά κατά τη διάρκεια της κρίσης 2008-12. Ειδικότερα σε Ελλάδα, Ισπανία και Ιρλανδία η μεταβολή του μέσου ποσοστού ανεργίας όσο και αυτού των νέων κάτω των 25 ετών είναι σχεδόν τριπλάσια σε σχέση με τη μεταβολή των αντίστοιχων ποσοστών ανεργίας της ΕΕ των 27 την ίδια περίοδο, γεγονός που εξηγεί την ένταση της ανασφάλειας νέων και ανέργων.
 Τα δεδομένα αυτά προσδιορίζουν την ανεργία ως το σοβαρότερο πρόβλημα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας, περισσότερο από τα αντίστοιχα του δημόσιου χρέους και του ελλείμματος. Γιατί για την οικονομική πολιτική είναι ευκολότερο να περιορίσει το έλλειμμα και το χρέος από ό,τι να μειώσει την ανεργία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Και γίνεται ακόμη σοβαρότερη η ανεργία διότι οι ασκούμενες πολιτικές δεν έχουν στο επίκεντρό τους όχι την καταπολέμησή της ούτε καν την ανάσχεση της εκρηκτικής εξέλιξής της.
 Προς την κατεύθυνση της ανατροπής των δυσμενών εξελίξεων της ανεργίας στην Ευρώπη, επιβάλλεται η αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ πλεονασματικών και ελλειμματικών κρατών-μελών της ΕΕ, όπως παρατηρείται στις ΗΠΑ και στη συνομοσπονδία της Ελβετίας, με την έννοια της ενίσχυσης, με συγκεκριμένα μέτρα (π.χ., αξιόλογη και όχι περιορισμένη και διαδοχική αναδιάρθρωση του χρέους), οικονομικής και αναπτυξιακής δραστηριότητας των ευρωπαϊκών χωρών κρίσης χρέους από τα κράτη-μέλη με δημοσιονομικά περιθώρια (ΟΟΣΑ, 2012). Ετσι θα εγκαθιδρυθούν συνθήκες ισόρροπης ανάπτυξης στον εσωτερικό καταμερισμό εργασίας της ΕΕ.
Καταπολεμώντας ουσιαστικά τα γενεσιουργά αίτια της ύφεσης, η Ευρώπη θα αποκτήσει λειτουργικά και οικονομικά ενοποιημένο χαρακτήρα πραγματικής Ενωσης, στην πορεία μεταμόρφωσης της πολιτικής, της παραγωγικής και της κοινωνικής της διάστασης, με ό,τι θετικό συνεπάγεται αυτό για την ανάπτυξη, την αύξηση της απασχόλησης, τη μείωση της ανεργίας και της φτώχειας.
 
του καθηγητή Σάββα Ρομπόλη*,
άρθρο στην εφημερίδα «Τα Νέα», την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012



* Καθηγητής Οικονομικών Κοινωνικής Πολιτικής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας Γ.Σ.Ε.Ε.-ΑΔΕΔΥ. 
Εμπειρογνώμονας της ομάδας εργασίας για την Μετανάστευση (SOPEMI-OECD), 2000-2010.

Share/Bookmark

Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

Τα πτερόεντα δώρα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη




Ξένος τοῦ κόσμου καὶ τῆς σαρκός, κατῆλθε τὴν παραμονὴν ἀπὸ τὰ ὕψη, συστείλας τὰς πτέρυγας ὅπως τὰς κρύπτῃ, θεῖος ἄγγελος. Ἔφερε δῶρα ἀπὸ τὰ ἄνω βασίλεια διὰ νὰ φιλεύσῃ τοὺς κατοίκους τῆς πρωτευούσης. Ἦτον ὁ καλὸς ἄγγελος τῆς πόλεως.
Ἐκράτει εἰς τὴν χεῖρα ἓν ἄστρον καὶ ἐπὶ τοῦ στέρνου του ἔπαλλε ζωὴ καὶ δύναμις, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα του ἐξήρχετο πνοὴ θείας γαλήνης. Τὰ τρία ταῦτα δῶρα ἤθελε νὰ μεταδώσῃ εἰς ὅλους ὅσοι προθύμως τὰ δέχονται.
Εἰσῆλθεν ἐν πρώτοις εἰς ἓν ἀρχοντικὸν μέγαρον. Εἶδεν ἐκεῖ τὸ ψεῦδος καὶ τὴν σεμνοτυφίαν, τὴν ἀνίαν καὶ τὸ ἀνωφελὲς τῆς ζωῆς ζωγραφισμένα εἰς τὰ πρόσωπα τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός, καὶ ἤκουσε τὰ δύο τεκνία νὰ ψελλίζωσι λέξεις εἰς ἄγνωστον γλῶσσαν. Ὁ Ἄγγελος ἐπῆρε τὰ τρία οὐράνια δῶρά του, καὶ ἔφυγε τρέχων ἐκεῖθεν.
Ἐπῆγεν εἰς τὴν καλύβην πτωχοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἀνὴρ ἔλειπεν ὅλην τὴν ἑσπέραν εἰς τὴν ταβέρναν. Ἡ γυνὴ ἐπροσπάθει ν᾿ ἀποκοιμίσῃ μὲ ὀλίγον ξηρὸν ἄρτον τὰ πέντε τέκνα, βλασφημοῦσα ἅμα τὴν ὥραν ποὺ εἶχεν ὑπανδρευθῆ. Τὰ μεσάνυχτα ἐπέστρεψεν ὁ σύζυγός της· αὐτὴ τὸν ὕβρισε νευρικὴ μὲ φωνὴν ὀξεῖαν, ἐκεῖνος τὴν ἔδειρε μὲ τὴν ράβδον τὴν ὀζώδη, καὶ μετ᾿ ὀλίγον οἱ δύο ἐπλάγιασαν χωρὶς νὰ κάμουν τὴν προσευχήν των, καὶ ἤρχισαν νὰ ροχαλίζουν μὲ βαρεῖς τόνους. Ἔφυγεν ἐκεῖθεν ὁ Ἄγγελος.
Ἀνέβη εἰς μέγα κτίριον πλουσίως φωτισμένον. Ἦσαν ἐκεῖ πολλὰ δωμάτια μὲ τραπέζας, κ᾿ ἐπάνω των ἔκυπτον ἄνθρωποι μετροῦντες ἀδιακόπως χρήματα, παίζοντες μὲ χαρτία. Ὠχροὶ καὶ δυστυχεῖς, ὅλη ἡ ψυχή των ἦτο συγκεντρωμένη εἰς τὴν ἀσχολίαν ταύτην. Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε τὸ πρόσωπον μὲ τὰς πτέρυγάς του διὰ νὰ μὴ βλέπῃ κ᾿ ἔφυγε δρομαῖος.
Εἰς τὸν δρόμον συνήντησε πολλοὺς ἀνθρώπους, ἄλλους ἐξερχομένους ἀπὸ τὰ καπηλεῖα, οἰνοβαρεῖς, καὶ ἄλλους κατερχομένους ἀπὸ τὰ χαρτοπαίγνια, μεθύοντας χειροτέραν μέθην. Τινὰς εἶδε ν᾿ ἀσχημονοῦν, καὶ τινὰς ἤκουσε νὰ βλασφημοῦν τὸν Ἁι-Βασίλην ὡς πταίστην. Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε μὲ τὰς πτέρυγας τὰ ὦτα, διὰ νὰ μὴν ἀκούῃ, καὶ ἀντιπαρῆλθεν.
Ὑπέφωσκεν ἤδη ἡ πρωία τῆς πρωτοχρονιᾶς, καὶ ὁ Ἄγγελος διὰ νὰ παρηγορηθῇ, εἰσῆλθεν εἰς μίαν ἐκκλησίαν.
Ἀμέσως πλησίον τῆς θύρας εἶδεν ἀνθρώπους νὰ μετροῦν νομίσματα, μόνον πὼς δὲν εἶχον παιγνιόχαρτα εἰς τὰς χεῖρας· καὶ εἰς τὸ βάθος, ἀντίκρυσεν ἕνα ἄνθρωπον χρυσοστόλιστον καὶ μιτροφοροῦντα ὡς Μῆδον σατράπην τῆς ἐποχῆς τοῦ Δαρείου, ποιοῦντα διαφόρους ἀκκισμοὺς καὶ ἐπιτηδευμένας κινήσεις. Δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ ἄλλοι μερικοὶ ἔψαλλον μὲ πεπλασμένας φωνάς: Τὸν Δεσπότην καὶ ἀρχιερέα!
Ὁ Ἄγγελος δὲν εὗρε παρηγορίαν. Ἐπῆρε τὰ πτερόεντα δῶρά του - τὸ ἄστρον τὸ προωρισμένον νὰ λάμπῃ εἰς τὰς συνειδήσεις, τὴν αὔραν, τὴν ἱκανὴν διὰ νὰ δροσίζῃ τὰς ψυχάς, καὶ τὴν ζωήν, τὴν πλασμένην διὰ νὰ πάλλῃ εἰς τὰς καρδίας, ἐτάνυσε τὰς πτέρυγας, καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὰς οὐρανίας ἁψῖδας.


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
ΑΠΑΝΤΑ
ΤΟΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Ν. Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΟΜΟΣ
ΑΘΗΝΑ 1985
Σελ. 191-192

Πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Αλήθεια" στις 1 Ιανουαρίου 1907

 


Share/Bookmark

Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Εγκάρδιες ευχές Χριστουγέννων σε όλους!!



Share/Bookmark

Ο φούρναρης και η ελεημοσύνη



Ο φούρναρης γκρίνιαζε συνέχεια στην γυναίκα του που πήγαινε στις εκκλησίες και έδινε στους φτωχούς και στους εράνους. Μια μέρα, εκεί που έβγαλε το ζεστό ψωμί και μοσχοβόλησε η γειτονιά, ήρθε και στάθηκε στην πόρτα του ένας φτωχός.

- Αφεντικό, όλα αυτά τα ψωμιά είναι δικά σου;
- Αμ’ τίνος να ‘ναι;
- Και δεν τα τρως;
- Βρε φύγε από δω!
- Δώσε μου και μένα ένα ψωμάκι που πεινάω.
- Φύγε σου είπα, παράτα με.
- Αφεντικό!
- Φεύγεις ή δεν φεύγεις;
- Αφεντικό! Παρακαλούσε ο φτωχός…
Δεν πρόλαβε να τελειώσει, και ο φούρναρης πετάει ένα ψωμί στο κεφάλι του. Έσκυψε ο φτωχός και το ψωμί τον πήρε ξυστά και έπεσε παραπέρα. Τρέχει, το αρπάζει, κάθεται σε μια γωνιά και το τρώει… Ο φούρναρης όλη μέρα ήταν νευριασμένος για τον γρουσούζη επισκέπτη και το ψωμί που έχασε. Ας τολμήσει να ξανάλθει, έλεγε!
Τη νύχτα, κάπου δύο μετά τα μεσάνυχτα, πετάγεται ο φούρναρης από τον ύπνο του τρομαγμένος και καταϊδρωμένος.
- Γυναίκα, σήκω, ξύπνα. Φέρε μου μία φανέλα να αλλάξω και να σου πω… Γυναίκα, πέθανα λέει, και μαζεύτηκαν γύρω μου Άγγελοι και διάβολοι. Ποιος να πάρει την ψυχή μου.
Σε μια μεγάλη ζυγαριά όλο και πρόσθεταν οι τρισκατάρατοι τα κρίματά μου. Και ο ζυγός βάρυνε και βάρυνε και οι Άγγελοι δεν είχαν τίποτα να βάλουν και λυπόντουσαν. Σε μια στιγμή, ένας Άγγελος φωνάζει: Το ψωμί! Αυτό που χόρτασε τον πεινασμένο. Βάλτε το στον άλλο ζυγό. Οι διάβολοι επαναστάτησαν: Το ψωμί δεν το έδωσε. Το έριξε να σπάσει το κεφάλι του φτωχού. Και απάντησαν οι Άγγελοι: Όμως χόρτασε τον πεινασμένο και εκείνος έδωσε την ευχή του. Και που λες γυναίκα μου, εκείνο το ψωμί έκανε και έγειρε η ζυγαριά αντίθετα και σώθηκα. Το λοιπόν, δίνε, δίνε και μη σταματάς. Και εγώ θα δίνω. Αχ, και να ξανάρθει εκείνος ο φτωχός!
Επιτέλους το κατάλαβε και ο φούρναρης ότι κερδίζει όταν δίνει. Εμείς όμως; Το έχουμε καταλάβει; Μήπως φοβόμαστε να δώσουμε; Μήπως η «κρίση» μας βούλιαξε στην ολιγοπιστία; Μήπως είναι καιρός να αρχίσουμε να γινόμαστε και λίγο χριστιανοί;;; Και να πιστεύουμε ακλόνητα, πως όταν δίνουμε, αντί να φτωχαίνουμε, πλουτίζουμε. Ας το αποδείξουμε εμπράκτως. Κάποιοι άνθρωποι έχουν ανάγκη και περιμένουν έστω και ένα κομμάτι ψωμί…
Φίλοι μου, μην ξεχνάτε ότι: Η πρώτη θυγάτηρ του Θεού είναι η ελεημοσύνη, αυτή η ελεημοσύνη κατέπεισε τον Θεό και έγινε άνθρωπος, για να σώσει τον άνθρωπο…


από savvasm στο blog «Ο Κωτσαρίκος»

στις 17 Δεκεμβρίου, 2012



Share/Bookmark

Το ζήτημα του ανταγωνισμού και του συναγωνισμού



ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Το ζήτημα του ανταγωνισμού και του συναγωνισμού


   Λέγεται πως μετά την αποφοίτηση από το πανεπιστήμιο δεν κάνει κανείς πια φίλους, αλλά μόνο εμπορικούς ή πολιτικούς «φίλους» ή «συναδέλφους».
  Το απόφθεγμα έχει αρκετή κυνικότητα για να το κάνει ελκυστικό και συγχρόνως υπερβολικό. Και όμως εμπεριέχει πολλή αλήθεια.
   Μέχρι το τέλος των σπουδών υπάρχει συναγωνισμός μόλις αρχίσει η επαγγελματική ζωή, αρχίζει και ο ανταγωνισμός. Στον ανταγωνισμό οι επιδιωκόμενοι στόχοι δεν αποκλείουν ο ένας τον άλλο. Η άριστη βαθμολογία ενός μαθητή ή φοιτητή δεν εμποδίζει τους άλλους να επιδιώξουν και να επιτύχουν την ίδια διάκριση.
   Στον ανταγωνισμό η επιτυχία του ενός αποκλείει ή πάντως περιορίζει την επιτυχία του άλλου. Στην οικονομική ή επαγγελματική ζωή δεν υπάρχει συναγωνισμός, αλλά ανταγωνισμός (γι’ αυτό ο όρος εμπορικός ανταγωνισμός είναι εσφαλμένος): η πελατεία που συγκεντρώνει μία βιομηχανία, ένα κατάστημα, ένας δικηγόρος ή ένας βιομήχανος κατ’ ανάγκη δεν πηγαίνει στον ανταγωνιστή του. Το ίδιο συμβαίνει με τις ψήφους στην πολιτική ζωή. Στην τέχνη και την επιστήμη η επιτυχία φαίνεται να είναι ανοικτή σε όλους, οι θέσεις όμως και οι τίτλοι είναι περιορισμένοι και το στοιχείο του ανταγωνισμού βασιλεύει και εκεί.
   Μαζί με τον ανταγωνισμό έρχεται και η καχυποψία. Ή αντιστρόφως: η καχυποψία μετατρέπει τον συναγωνισμό σε ανταγωνισμό.
   Η κάθε κίνηση, ο κάθε λόγος και η κάθε σιωπή γίνεται αντικείμενο υποψίας. Θεωρείται ότι κάτι κρύβουν, ότι το νόημα τους είναι διαφορετικό από το φανερό και επίσημο. Οι άνθρωποι παίρνουν θέσεις μάχης, ελέγχουν διπλά τη συμπεριφορά των άλλων, τις σχέσεις και εξαρτήσεις τους. Εξετάζουν τις ομολογημένες και ανομολόγητες προθέσεις τους και ξεκινούν από την πεποίθηση ότι πρόθεση του καθενός είναι να υπερσκελίσει τους άλλους.
   Η ατμόσφαιρα είναι σχεδόν πολεμική, η ζωή είναι σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού. Επειδή κανένας δεν εμπιστεύεται κανένα, κρύβει ο καθένας τις σκέψεις του από τους άλλους. Οι προθέσεις παραμένουν μυστικές, οι κινήσεις κεκαλυμμένες, οι δυνάμεις παρουσιάζονται ισχυρότερες ή ασθενέστερες από ότι είναι στην πραγματικότητα, αναλόγως με διαφόρους τακτικούς παράγοντες. Η καχυποψία ακολουθείται από την κρυψίνοια.
   Αυτός ο ακήρυκτος κρυφτοπόλεμος παίζεται λίγο πολύ παντού, αλλά στον τόπο μας φτάνει νομίζω μίαν ένταση και συχνότητα που ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο.
   Όσοι έχουν ζήσει τον ανταγωνισμό στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ξαφνιάζονται από την οξύτητα και τον αδίστακτο χαρακτήρα του ντόπιου ανταγωνισμού. Παράδεισος δεν υπάρχει, βέβαια, σ’ αυτή τη γή, αλλά αλλού υπάρχει συχνά περισσότερο συναδελφικό πνεύμα από την χώρα μας, λιγότερη καχυποψία, λιγότερη κρυψίνοια. Οι άνθρωποι μιλούν και γράφουν πιο καθαρά, πιο ανοικτά, οι προθέσεις τους είναι συχνότερα φανερές από εδώ. Οι υποσχέσεις δίνονται και παίρνονται κατά κανόνα με μια σοβαρότητα που προκαλεί το κυνικό μειδίαμα στην πατρίδα μας. Η πεποίθηση ότι άλλα λέγονται και άλλα εννοούνται είναι λιγότερο συχνή από τη σύγχρονη νεοελληνική ζωή.
   Η παραπάνω διαπίστωση φαίνεται σαν μια ασυγχώρητη γενίκευση, και ίσως είναι – μακάρι να ήταν! Παραμένει όμως το γεγονός, ομολογούμενο συχνότατα από συμπατριώτες μας που έμειναν για πολλά χρόνια στο εξωτερικό, πως τους ξαφνιάζει και τους σοκάρει ο εχθρικός και άφιλος άνεμος που πνέει εδώ, τα υπόγεια ρεύματα και οι ύφαλοι που γεμίζου τις κοινωνικές και επαγγελματικές μας θάλασσες.
   Είναι οι δυνατότητες που είναι μικρότερες από τις πλούσιες δυτικές χώρες και που οξύνουν τις σχέσεις μας και μας κρατούν σε διαρκή συναγερμό; Αλλά οι δυνατότητες αυτές βελτιώνονται με σημαντική ταχύτητα.
   Τι έγινε η παραδοσιακή ανοιχτή μας καρδιά, η καλοσύνη και γενναιοδωρία και φιλοξενία μας;
   Δεν είναι καιρός να περιορίσουμε τα απόρρητα μας, να φτιάξουμε μια πιο «ανοικτή» κοινωνία, να βελτιώσουμε την επικοινωνία μας, να δυναμώσουμε τη μικροσκοπική μας συναδελφικότητα;
   Ο συναγωνισμός στον τόπο μας έχει ατροφήσει και ο ανταγωνισμός – συνοδευόμενος από την καχυποψία και την κρυψίνοια – έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.
   Αν πρόκειται να προκόψουμε και να φτιάξουμε μια χώρα που η ζωή να είναι ευχάριστη και για άλλους λόγους εκτός από το κλίμα, χρειάζεται να μειώσουμε τον ανταγωνισμό και να τονώσουμε τον συναγωνισμό.

29 Απριλίου 1978
Πρόδρομος Δ. Δαγτόγλου
Άρθρο στην εφημερίδα «Καθημερινή»

Share/Bookmark

Άφησα να μην ξέρω

της Κικής Δημουλά

Aπό τον κόσμο των γρίφων
φεύγω ήσυχη.
Δεν έχω βλάψει στη ζωή μου αίνιγμα:
δεν έλυσα κανένα.
Oύτε κι αυτά που θέλαν να πεθάνουν
πλάι στα παιδικά μου χρόνια:
έχω ένα βαρελάκι που 'χει δυο λογιών κρασάκι.
Tο κράτησα ώς τώρα
αχάλαστο ανεξήγητο,
γιατί ώς τώρα
δυο λογιών κρασάκι
έχουν λυμένα κι άλυτα που μου τυχαίνουν.
Συμβίωσα σκληρά
μ' έναν ψηλό καλόγερο που κόκαλα δεν έχει
και δεν τον ρώτησα ποτέ
ποιας φωτιάς γιος είναι,
σε ποιο θεό ανεβαίνει και μου φεύγει.

Δεν του λιγόστεψα του κόσμου
τα προσωπιδοφόρα πλάσματά του,
του ανάθρεψα του κόσμου το μυστήριο
με θυσία και με στέρηση.
Mε το αίμα που μου δόθηκε
για να τον εξηγήσω.
Ό,τι ήρθε με δεμένα μάτια
και σκεπασμένη πρόθεση
έτσι το δέχτηκα
κι έτσι τ' αποχωρίστηκα:
με δεμένα μάτια και σκεπασμένη πρόθεση.
Aίνιγμα δανείστηκα,
αίνιγμα επέστρεψα.
Άφησα να μην ξέρω
πώς λύνεται ένα χθες,
ένα εξαρτάται,
το αίνιγμα των ασυμπτώτων.
Άφησα να μην ξέρω τι αγγίζω,
ένα πρόσωπο ή ένα βιάζομαι.

Oύτε κι εσένα σε παρέσυρα στο φως
να σε διακρίνω.
Στάθηκα Πηνελόπη
στη σκοτεινή ολιγωρία σου.
Kι αν ρώτησα καμιά φορά πώς λύνεσαι,
πηγή αν είσαι ή κρήνη,
θα 'ταν κάποια καλοκαιριάτικη ημέρα
που, Πηνελόπες και όχι,
μας κυριεύει αυτός ο δαίμων του νερού
για να δοξάζεται το αίνιγμα
πώς μένουμε αξεδίψαστοι.
Aπό τον κόσμο των γρίφων
φεύγω ήσυχη.
Aναμάρτητη:
αξεδίψαστη.
Στο αίνιγμα του θανάτου
πάω ψυχωμένη.

Share/Bookmark

Υπενθύμηση σχετικά με την υποβολή σχολίων:

Παρακαλείστε να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή ενδέχεται ορισμένοι επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα ιστολόγια υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται, μόνο ενώ και εφόσον, είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε την τρέχουσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την κατανόησή σας...
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...